WIŻAJNY

Miasto Wiżajny powstało jako ośrodek polskiej kolonizacji Puszczy Mereckiej pod koniec XVI wieku. Po raz pierwszy Wiżajny wymieniono w dokumentach parafii puńskiej w roku 1606. Potwierdzenie praw miejskich nastąpiło w 1693 r. Wówczas stworzono tu siedzibę starostwa wiżajeńskiego. Pierwszymi jego starostami byli Radziwiłłowie.

Nazwa miejscowości Wiżajny, prawdopodobnie została przejęta od nazwy jeziora, a te zaczęrpnęło ją z litewskiej nazwy raka - wyżys.

Podczas wojen szwedzkich Wiżajny zostały zniszczone. Odbudowano je, a główny czas swej świetności przeżywały w XVII-XIX wieku. W 1800 roku liczyły 685 mieszkańców, a pod koniec XIX stulecia około 2300. Niestety w 1870 roku utraciły prawa miejskie. W okresie międzywojennym była tu siedziba dowództwa kompanii Korpusu Ochrony Pogranicza.

Wiżajny zachowały układ przestrzenno-urbanistyczny wokół starego rynku - zwanego Dolnym Rynkiem. Tam też zachował się dworek klasycystyczny z pierwszej połowy XIX wieku. Wyżej - bo na wzniesieniu - powstał Górny Rynek, gdzie wybudowano w latach 1823-1825 klasycystyczny kościół murowany pod wezwaniem św. Teresy z Avili.

Dziś Wiżajny to wieś gminna z zachowanym charakterem miasteczka, położona między jeziorami Wiżajny i Wistuć. Miejscowość uchodzi za polski biegun zimna. Pokrywa śnieżna utrzymuje się tu aż do marca, co daje wspaniałe warunki narciarskie.