Rzeki Suwalszczyzny

POMIĘDZY WZGÓRZA, doliny, lasy i jeziora, w krajobrazowe piękno Suwalszczyzny wpisane są rzeki: Czarna Hańcza, Rospuda, Marycha, Netta, Blizna oraz nieco mniejsze, lecz także pejzażowo atrakcyjne, jak: Szeszupa, Szelmentka, Bludzia, Wigra, Wiatrołuża. Pomniejsze, niezliczone rzeczki, strugi i strumienie wzbogacają ponadto sieć hydrograficzną.

Południowe granice regionu rozdziela od Podlasia rzeka Biebrza, znana ze swych ogromnych bagien i torfowisk. Sieć hydrograficzna Suwalszczyzny, ukształtowana działalnością ostatniego zlodowacenia bałtyckiego sprzed 10-12 tys. lat, tworzy trzy działy: Wisły (np. Rospuda, Biebrza czy Netta), Niemna (Czarna Hańcza, Marycha, Szeszupa), Pregoły (Bludzia i Błędzianka). Pejzażowa uroda rzek jest efektem bogatej rzeźby geologicznej tych terenów. Płynąc wśród morenowych wzgórz i wysoczyzn, głęboko wciętymi rynnami, przypominają one w wielu fragmentach rzeki i potoki podgórskie. Kiedy dostają się w doliny i równiny sandrowe, upodabniają się do rzek nizinnych. Te właściwości czynią rzeki suwalsko-augustowskie szczególnie atrakcyjnymi dla turystyki kajakowej. Ileż emocji dostarcza spływ Rospudą, która przepływa przez dziewięć malowniczych jezior! Jakże ciekawy jest spływ Czarną Hańczą, która z Wigier dostaje się w dzikie zakątki Puszczy Augustowskiej i łączy się ze szlakiem Kanału Augustowskiego. Podobnych wrażeń dostarcza Marycha, a prawdziwie traperskich przeżyć - puszczańska Blizna i bagienna Biebrza. Wzdłuż większości głównych rzek prowadzą oznakowane szlaki piesze i rowerowe. Ułatwiają one poznanie przyrody i przeszłości historycznej wsi i miasteczek położonych nad tymi rzekami.

W herbie Suwalszczyzny widnieją trzy niebieskie wstęgi, oznaczające trzy rzeki, nazywane "herbowymi": Czarną Hańczę - symbol ziemi suwalskiej, Rospudę - ziemi augustowskiej i Marychę - ziemi sejneńskiej. Za najbardziej rybne - stąd często odwiedzane przez wędkarzy - uchodzą rzeki: Biebrza, Czarna Hańcza, Marycha, dolna Rospuda, dolna Netta. Niektóre nazwy rzek Suwalszczyzny są pochodzenia jaćwieskiego, jak np.: Hańcza, Rospuda, Bludzia, Blenda (obecnie Błędzianka).

Długość szlaków kajakowych Pojezierza Suwalsko-Augustowskiego wynosi: Czarną Hańczą (od Wigier do Kanału Augustowskiego) - 60 km; Rospudą - 75 km; Marychą - około 50 km; Nettą - 35 km; Blizną - 34 km; Szelmentką - 21 km; Szeszupą - 20 km. Spływ Biebrzą, na odcinku od Lipska do połączenia z Kanałem Augustowskim przy śluzie Dębowo, wynosi 53 km. Ze względu na piękno krajobrazowe i walory przyrodnicze warte są pieszej penetracji doliny niewielkich rzek: Wigry, Błędzianki, Szeszupy, Szelmentki, Bludzi.