PUSZCZA AUGUSTOWSKA

PUSZCZA AUGUSTOWSKA - to jedyny tak wielki kompleks leśny Suwalszczyzny, zachowany po dawnych puszczach jaćwieskich. Rozciąga się on od doliny górnej Biebrzy na całą Równinę Augustowską, po południowe krawędzie Pojezierza Wschodniosuwalskiego (Sejneńszczyznę). Łączna powierzchnia Puszczy wynosi około 160 tys. ha, z czego do Polski należy 114,4 tys. ha, a reszta do Litwy i Białorusi. Ten największy obszar leśny w naszym kraju jest jednocześnie wyjątkowo atrakcyjny krajobrazowo-turystycznie, przyrodniczo i łowiecko. To właśnie przez Puszczę Augustowską prowadzą niemal wszystkie szlaki kajakowe Suwalszczyzny - rzekami Czarną Hańczą, Rospudą, Marychą, Blizną oraz Kanałem Augustowskim. Również w obrębie Puszczy mieści się całe Pojezierze Augustowskie z malowniczymi jeziorami, jak: Necko, Rospuda, Białe, Studzieniczne, Sajno, Serwy, które od lat międzywojennych cieszą się popularnością wśród żeglarzy, kajakarzy, wędkarzy. Tyleż samo miłośników puszczańskiego piękna ma kraina wigierska, w całości wtopiona w krajobraz Puszczy Augustowskiej, a chroniona statusem Wigierskiego Parku Narodowego. Południowe zaś krańce Puszczy tworzą otulinę północnego krańca Biebrzańskiego Parku Narodowego. Ze względu na swe walory przyrodnicze, bogactwo runa leśnego, ostoje zwierzyny łownej, rezerwaty fauny i flory, miejsca walk narodowowyzwoleńczych, liczne zakątki pejzażowe - puszczańskie bory warte są zwiedzania. Przez Puszczę Augustowską prowadzą dobrze oznakowane szlaki turystyczne (piesze, rowerowe, kajakowe). Można ją także zwiedzać samochodem po drogach asfaltowych i częściowo żwirowych, oczywiście na trasach udostępnionych dla ruchu publicznego. Do połowy XVI wieku Puszcza Augustowska (pierwotnie w częściach Perstuńska i Przełomska, własność królów Polski) była terenem łowów królewskich na grubego zwierza: tury, żubry, łosie, jelenie, dziki, niedĄwiedzie, wilki. W dwu następnych wiekach, obok eksploatacji drewna, spławianego do portów bałtyckich - w puszczy wyrabiano smołę, potaż, dziegieć, węgiel drzewny. Z rudy darniowej wytapiano żelazo. Na dużą skalę rozwinęło się bartnictwo (leśne pszczelarstwo). Od strażników pilnujących ostępów leśnych, smolarzy, rudników, rybaków, bartników rozpoczęło się puszczańskie osadnictwo. Stąd w augustowskich borach wiele dziś starych wsi z XVII i XVIII wieku, w których turysta i wczasowicz znajdzie nocleg i wypoczynek.

W Puszczy Augustowskiej żyje blisko 50 gatunków ssaków, m.in.: łoś, jeleń, dzik, wilk, ryś, borsuk, wydra, bóbr. Świat ptasi reprezentuje około 150 gatunków, z czego blisko 120 to ptaki lęgowe. W jeziorach i rzekach tej krainy bytuje ponad 30 gatunków ryb. Puszcza ma prawie wszystkie gatunki płazów i gadów krajowych, a także liczne gatunki skorupiaków, owadów, chrząszczy, motyli, muchówek.

W Puszczy Augustowskiej dominują bory sosnowe (72,8 proc.) i sosnowo-świerkowe z partiami lasu mieszanego (z przewagą drzew liściastych: dębu, klonu, jesionu, brzozy) i lasu olsowego (z olszą, brzozą, wierzbami). Najcenniejsze przyrodniczo fragmenty puszczańskie objęte zostały ochroną rezerwatową. Bogata szata roślinna ma wiele gatunków borealnych i reliktowych, jak: brzozę niską, cis, borówkę bagienną, zimoziół północny, rosiczki.